dinsdag 10 december 2013

Getijdenboeken van Katherina en Yolande


Het jaar loopt ten einde en de feestdagen komen er aan. Tijd om eens over alle gebeurtenissen van het afgelopen jaar na te denken, zeker in de persoonlijke omgeving. Ook tijd om eens een Getijdenboek ter hand te nemen; helpt bij het relativeren van alle problemen. Museum Het Valkhof, Nijmegen,  heeft in 2009 een tentoonstelling gemaakt over het Getijdenboek van Katherina van Kleef. Bovenstaand boek is een Engelstalige catalogus van de tentoonstelling. Werkelijk een prachtboek en wie eenmaal leest, blijft lezen.


Voor wie de grote catalogus toch wel te omvangrijk is: een Nederlandstalige compacte catalogus van dezelfde tentoonstelling biedt zeker ook heel veel informatie. Ook dit boek is uitmuntend verzorgd.


Een "glimp" van de website van -The Morgan Library & Museum- in New York. In deze bibliotheek/museum bevindt zich na veel verwikkelingen het (bijna complete) Getijdenboek van Katherina van Kleef. Het getijdenboek is zelfs gesplitst geworden en later weer samengevoegd. Ook deze gang van zaken is in de catalogi te lezen.
De website biedt onder meer een kijk op liefst 129 afbeeldingen met toelichting en een aantal videoclips over het getijdenboek.


Uiteraard zijn er meer getijdenboeken gemaakt, maar niet alles is bewaard gebleven. Een getijdenboek, dat wel bewaard is gebleven: het Getijdenboek van Yolande van Lalaing, de kasteelvrouwe van Brederode. De Kastelenstichting Holland en Zeeland heeft in 2009 haar jaarboek hieraan gewijd. (In september 2011 was in de ruïne van Brederode een kleine expositie over Yolande van Lalaing ingericht). Het boek is een mooi document met  heel veel informatie en perfecte illustraties. Niet alleen het getijdenboek en het leven van Yolande komen aan de orde, maar ook bijvoorbeeld De Brederodekroniek, de librie van Batenstein en de ridder Jacques van Lalaing.
Dit getijdenboek bevindt zich eveneens in het buitenland: de Bodleian Library in Oxford, United Kingdom, de oudste openbare bibliotheek van Europa, maar het getijdenboek is niet te bezichtigen.
Overigens is van beide getijdenboeken de vervaardiger niet bekend, daarom wordt de aanduiding: de Meester van ... gebruikt.


Voor wie zich verder wil verdiepen in de getijdenboeken is dit boek/deze catalogus (uitgeven door het Rijksmuseum Het Catharijneconvent in combinatie met The Pierpont Morgan Library) een welkome bron van informatie.Verschillende getijdenboeken en hun vervaardigers worden uitgebreid toegelicht en het wordt de moeite waard om te gaan vergelijken.

zondag 24 november 2013

Wilhelminasluis, Zaandam, wordt vernieuwd


De Wilhelminasluis, de laatste sluis van de Zaan richting Noordzeekanaal, wordt in 2014 vernieuwd. Het is een omvangrijke en ingrijpende vernieuwing, omdat ook de Wilhelmina- en Beatrixbrug worden vervangen. Het meest ingrijpende is wel de totale afsluiting van de sluis nl. twee maanden. De planning voor de vernieuwing draait nu reeds op volle toeren.


Het scheepvaartverkeer wordt al op de hoogte gebracht van de komende veranderingen. Aannemer Heijmans heeft het karwei op zich genomen. De sluis dateert uit 1903! De capaciteit (breedte en diepte) voldoet niet meer in deze tijd.



Naast de Wilhelminasluis bevindt zich nog een kleine sluis. Een mooi historisch stukje van de Zaan en Zaandam



Naast de Wilhelminasluis bevindt zich het Zaangemaal. Hier een kijkje op de pompen (kattenrugtype), die per uur 2400 kubieke meter water lozen. Samen met gemaal de Helsdeur in Den Helder houdt het Zaangemaal de Schermerboezem op peil.


Op de buitenzijde van het gemaalhuis is een opengewerkte tekening, exploded view, van het gemaal met toelichtende tekst aangebracht.


In de gevel van het nabijgelegen restaurant Castell bevindt zich bovenstaand tableau/gevelsteen.


Als afsluiting een kijkje vanaf de Wilhelminasluis richting de Zaan met in de verte de oude vertrouwde Verkadefabriek.
- De vernieuwing van de Wilhelminasluis is een onderdeel van het project "Vaart in de Zaan"-

zaterdag 23 november 2013

Pin-Up & Striptease in retro


Bij uitgeverij Taschen is een formidabel boek over Amerikaanse Pin-Ups uit vervlogen tijden verschenen. De auteurs zijn Charles G. Martignette en Louis K. Meisel.
Bekende schilders/tekenaars als Gill Elvgren, Bill Medcalf, Alberto Vargas en de vrouwelijke kunstenares Zoë Mozert treden voor het "voetlicht". In de periode waar het boek over gaat, werden de afbeeldingen met de hand getekend of geschilderd (b.v. olieverf of plakkaat). 


Een boek over Betty Page, uitgegeven door uitgeverij Taschen. Zij was een bekend Pin-Up model, maar kreeg ook kritiek door haar bondage foto's. Harald Hellmann schreef de inleiding. De fotograaf Irving Klaw speelde een belangrijke rol in haar leven en werk. Later nam de fotografe Bunny Yeager deze rol over.


Op de voorpagina van deze Titanic staat Betty, uit de strip The Rocketeer. De tekenaar Dave Stevens werd bij het tekenen van Betty door Betty Page geïnspireerd.


De uitgave A pictorial history of Striptease heeft als ondertitel -100 years of undressing to music. De auteur is Richard Wortley, de uitgever Octopus, London. Het is een boek, dat op een nuchtere manier de geschiedenis van de striptease vertelt. De toon is zelfs enigszins zakelijk.
                                                                          ■■■
Wat in al deze jaren als een rode draad door bovenstaande geschiedenis liep, was het dragen en de symboliek van de nylonkous (nu vervangen door de panty). De fotograaf Elmer Batters heeft met de nylonkousen "geschiedenis" gemaakt. Zijn model Caruska was zeer bekend in die tijd. Een bekend boek over haar is: Caruska Sittings, ook uitgegeven door Taschen.
                                                                          ■■■


Terwille van de symmetrie wordt afgesloten met een publikatie over Alberto Vargas (1896-1982). Een uitgave van Taschen onder redactie van Gaby Falk, Köln. Het boek bevat een overzicht van een deel van de produktie van Alberto Vargas gedurende de jaren 20-50 van de vorige eeuw. Filmsterren als Ann Sheridan, Greta Garbo, Jane Russell,  Ava Gardner, Anna Sten, passeren de revue naast zijn eigen vrouw Anna Mae en onbekende modellen.

zaterdag 16 november 2013

Cultureel Erfgoed omgeving Halfweg


De gemeente Haarlemmerliede en Spaarwoude heeft een boekje gepresenteerd met een overzicht van alle monumenten in de gemeente. Gezien de bouw van het nieuwe (vroeger was er ook een station!) station èn de ontwikkeling van Sugar City wat extra aandacht voor Halfweg en omgeving.


In Halfweg, omgeving voormalig CSM-terrein/Sugar City, zijn nog steeds drie sluizen, die een stukje geschiedenis vertegenwoordigen. De deuren zijn verwijderd, maar de sleuven zijn nog intact. Op de foto is de kolk van de Oostersluis te zien. De (stenen) sluizen dateren van 1558, voor die tijd waren er twee houten sluizen.


Bij deze sluis is nog de zijkant te zien van de houten spoorbrug (?) van de spoorlijn Amsterdam-Haarlem, die in  1839 werd geopend. Actuele achtergrond-informatie over de sluizen:


Bij de Oostsluis zijn nog overblijfselen te zien van de ijzeren spoorbrug (1868), met dwarsliggers, van de lijn Amsterdam-Haarlem.


Op dit terrein, tussen West- en Middensluis, bevinden zich aan de rechterkant nog resten van het Reduit Défensif Halfweg, gebouwd in 1812 op last van Keizer Napoleon. Het nieuwe station ligt langs een historische plek. Meer info:


Ook recentere constructies zijn nog veel te zien b.v. leidingdoorvoeren  (voormalige CSM) via de sluizen.


Verderop staat het Boezemgemaal Halfweg, met dienstwoningen op letterlijk historische bodem.



Bureau Monumentenzorg & Archeologie van de gemeente Amsterdam heeft een brochure (AAR 12) gepubliceerd over dit gebied. Deze brochure bevat o.m. interesante foto's en is te vinden op:
http://www.google.nl/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=1&cad=rja&ved=0CDEQFjAA&url=http%3A%2F%2Fwww.amsterdam.nl%2Fkunst-cultuur-sport%2Fmonumenten%2Fpublicaties-0%2Famsterdamse%2Famsterdamse-0%2F12-boezemgemaal%2F&ei=r8aHUozeEZD30gW1y4CoCg&usg=AFQjCNE8dq_7tdeZ00IjheFEsJMJtrVs6Q&sig2=6XtNzpPkOx5eOyt7SbBKuQ


Vanaf het uitzichtpunt bij het volkstuincomplex De Groote Braak valt ook nog te genieten van de herfsttinten in de omgeving.

zaterdag 5 oktober 2013

Eenmaal van Marina van Goor


Op deze locatie, Bos en Lommerweg vlakbij de Kolenkit, heeft Marina van Goor haar Eenmaal restaurant geopend. De testfase is nog in gang. In principe gaat het restaurant één keer in de maand vier avonden (19-22 uur) open. Het restaurant is bedoeld voor mensen, die alleen en ook alleen aan één tafel willen (of proberen!) eten. Het alleen eten in een restaurant gaat niet iedereen gemakkelijk af. Marina wil dit spanningsveld gaan doorbreken. Overigens zijn sommige restaurants niet "happig" op een één- persoonsbezoeker, dat maakt het ook niet makkelijker voor de eenling.


Marina van Goor, in het midden van de testgroep van begin oktober, is sociaal ontwerpster. Haar ontwerpbureau is "gericht op het ontwerpen en uitvoeren van concepten met veelal een maatschappelijke relevantie".


Ook zitjes voor één persoon worden uitgetest.


De Groene Amsterdammer heeft reeds een artikel aan het fenomeen Eenmaal gewijd.


En als je alleen hebt gegeten, kun je altijd nog een gesprekje voeren aan de counter.



De (voorlopige) menukaart. Na de testfase wordt gekeken of ook eenvoudige maaltijden geserveerd gaan worden.

Dankzij steun van de Stichting Doen heeft Marina van Goor dit projekt kunnen starten. Ook stadsdeel West en andere wijkgebonden instanties hebben support verleend.

 Onderstaande link geeft meer informatie over Eenmaal van Marina van Goor

 http://ontwerpstudiomarinavangoor,blogspot.com

dinsdag 24 september 2013

Admiralenbuurt Amsterdam-West


De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed heeft een aantal aan te wijzen beschermde gezichten in Amsterdam bekend gemaakt. De Admiralenbuurt (Mercatorbuurt), Amsterdam-West, verkrijgt mogelijk per 1 januari 2014 de status van beschermd stadsgezicht. De brochure geeft een mooie selectie van de architectuur in deze buurt. In dit weblog een andere selectie.


Deze toren bij de Van Spilbergenstraat staat er nog in de oorspronkelijke vorm. De toren bij de Mercatorstraat is vrijwel opnieuw gebouwd na bijna gesloopt te zijn.


Het huidige Mercatorplein; voor de tweede keer gerenoveerd. Oorspronkelijk was het plein net zoals het Hoofddorplein een zgn. turbineplein. Nu biedt het plein ruimte voor diverse activiteiten.


De Mercatorstraat biedt via de poort van de herbouwde toren een mooie zichtlijn richting Mercatorplein/Hoofdweg.


De Admiralengracht is de waterader van de Admiralenbuurt. Vroeger gingen "groenteschuitjes" van het tuingebied Amsterdam-West via deze gracht en een overhaal bij de Postjeskade naar de Kostverlorenvaart en zo naar de Centrale Markthallen. Nu is de gracht een belangrijke route voor de recreatievaart van de Sloterplas/Osdorp naar o.a. het Nieuwe Meer of de grachten in de binnenstad. Ook hier een zichtlijn vanaf de brug van de Van Kinsbergenstraat richting brug Jan Evertsenstraat met verderop de huizen bij de Erasmusgracht. In de verte de schoorstenen van de NUON-centrale.


Vanaf dezelfde brug zicht op de brug van de Postjesweg. Veel treurwilgen geven een melancholieke sfeer aan dit gedeelte van de gracht.


Waar de Admiralengracht overgaat in de Kostverlorenvaart staat Het Sieraad. Een voormalige technische school of zoals vroeger ambachtsschool. Een mooi voorbeeld van de Amsterdamse School.


Een van de vele ornamenten, smeedijzer en beeldhouwerk, waarmee Het Sieraad zich tooit.
(Item in dit weblog op datum 09-07-2010)


De Jeruzalemkerk, nog steeds volop in gebruik, is wel een mooi pronkstuk van de Jan Maijenstraat en omgeving (Vespuccistraat). 


 Een mooi stukje gevelwand in de Torrestraat, vlak bij de Jeruzalemkerk.


Het Magalhaensplein oogst veel bewondering door het open zicht en de dominerende toren van de Maranathakerk. Prachtig om te zien en te bewonderen.


De Jan Evertsenstraat is dè winkelstraat en belangrijkste verbindingsweg van de Admiralenbuurt. Deze straat sluit (op deze foto) aan op de Admiraal de Ruyterweg. De linkerkant van deze straat wordt ingrijpend renoveerd met respect voor de historie! (Item in dit weblog op datum 29-06-2013)


Op deze foto is in de verte het Mercatorplein te zien met de aansluiting op de Hoofdweg. De Jan Evertsenstraat is een schakel in de verbinding Sloterplas-Dam.


Helaas zijn ook gebouwen gesloopt, zoals de Vancouverschool en de prof.dr. R. Casimirschool. Deze scholen zaten "gespiegeld" in één gebouw. Het centrale punt was de gymnastiekzaal met links en rechts de klaslokalen, verdeeld over meerdere verdiepingen. Een mooi stukje Amsterdamse School! Nu is hier Rosa Boekdrukkerschool gebouwd.


Tot slot een stukje van de Vierwindstrekenbrug van de Jan van Galenstraat/Admiralengracht, één van de grenzen van de Admiralenbuurt. (De Vierwindstrekenbrug is als item in dit weblog te vinden op datum 12-05-2010).
Andere (in voorbereiding) beschermde stadsgezichten in Amsterdam zijn: Tuindorp Watergraafsmeer, een gedeelte van Amsterdam-Noord en een deel van Amsterdam-Zuid. Ten noorden van Amsterdam zijn Durgerdam, Holysloot en Ransdorp aangewezen als beschermd dorpsgezicht.